A activista salvadoreña Laura Herrera defendeu a xestión feminista da auga na súa xira por Galicia

A activista salvadoreña Laura Herrera, responsable do Programa Feminismo e Xustiza Ambiental da Colectiva Feminista Para o Desenvolvemento Local, denunciou na súa visita ás localidades de Tomiño, Burela, Cariño, Pontedeume, Cabanas e Nigrán as consecuencias que ten para El Salvador a mala xestión dos recursos naturais e explicou en qué consiste o movemento salvadoreño para a xestión popular da auga, así como as sinerxias que se xeraron para tecer este movemento a nivel municipal e social.

• 

• 

• 

A activista defendeu o dereito humano á auga, por riba dos intereses empresariais, e falou sobre o traballo que se realizan nas comunidades rurais de El Salvador nunha intensa xira pola xeografía galega na que puido conversar coa alcaldesa de Tomiño e cos alcaldes de Burela, Pontedeume, Cabanas e Nigrán, ademais de con concelleiras e concelleiros responsables das distintas áreas, con persoal municipal encargado das labores de xestión da auga, de igualdade, de participación e da axenda 2030 e con entidades sociais de todas as localidades.

• 

• 

• 

Tamén tivo ocasión de conversar con alumnado de Tomiño e Nigrán e visitou dous sistemas de xestión da auga: a estación de tratamento de auga potable de Cabría, en Pontedeume, xestionada pola empresa Viaqua; e unha traída de auga comunitaria, en Nigrán, onde estivo acompañada por responsables da Asociación de traídas de auga rural, Coxapo, que a informaron sobre as problemáticas que afrontan no seu labor no territorio galego. Finalmente, puido coñecer as mulleres implicadas na xestión da auga nas parroquias do municipio pontevedrés e escoitar as dificultades que atopan, tamén en Galicia, á hora de participar nun sector tradicionalmente tan masculinizado.

• 

• 

• 

Os membros das corporacións locais interesáronse por como recibían as administracións locais salvadoreñas o proxecto, valorando a dimensión municipalista da proposta, así como polos próximos pasos e obxectivos. Tamén preguntaron pola posibilidade de desenvolver un traballo similar nas escolas e sobre como se traballa cos homes das comunidades para que vexan con bos ollos a incorporación das mulleres a postos nos que tradicionalmente non estaban representadas. 

O alcalde de Pontedeume mencionou tamén o episodio de turbidez que presentaron hai uns anos as augas da localidade, recordando os dez “catastróficos” días sen acceso á auga, poñendo de manifesto “o importantísimo deste recurso que moitas veces non valoramos como deberiamos”.

Os representantes da corporación municipal de Cabanas, pola súa banda, salientaron a importancia da organización social “en rede”, reflexionando sobre o importante papel que desenvolven as mulleres do rural na localidade e valorando moi positivamente a experiencia da organización salvadoreña. 

Escola de lideresas e comunicadoras comunitarias

Nesas xuntanzas, a activista salvadoreña presentou tamén os resultados da Escuela de lideresas por la defensa ambiental que a Colectiva Feminista desenvolveu ao longo do último ano no Departamento de Cuscatlán, coacompañamento de Agareso e co financiamento do Fondo Galego de Cooperación. 

Herrera contextualizou a situación medioambiental que están a vivir moitos dos países latinoamericanos e como as nosas pautas de consumo xeran impactos negativos en países como El Salvador. E explicou os mecanismos de participación cidadá que promoveu a Colectiva Feminista para visibilizar esta situación, como a Consulta Popular polo Dereito Humano á Auga, que pretende regular as actividades que afectan a xestión integral da auga, garantindo a súa sustentabilidade e que a poboación sexa prioridade na súa distribución.

En El Salvador, as problemáticas ambientais afectan especialmente as e os habitantes das comunidades pobres e rurais e, aínda que existen mecanismos para denunciar, estes non son o suficientemente coñecidos para facelo sen medo ou para impulsar accións de contraloría social e cidadá. Por outra banda, o desinterese e a falta de educación ambiental da poboación xeran un certo acomodo das institucións e das diferentes estruturas comunitarias para a defensa, promoción, protección e restauración dos Dereitos e da Xustiza Ambiental.

Tanto Agareso como o Fondo Galego de Cooperación buscan, con estas actividades, dar a coñecer os resultados do proxecto, vincular as loitas de Sur coas que se están a dar en Galicia, e sensibilizar tanto aos concellos, como aos medios de comunicación e os movementos sociais da necesitade de xerar sinerxias para que estas loitas poidan ter impacto. 

Algunhas lideresas galegas

Na súa visita a Galicia, Laura Herrera tivo ocasión de conversar con algunhas das lideresas galegas que, nos últimos anos, foron ocupando pouco a pouco cargos de responsabilidade nas comunidades de xestión de auga de Coxapo. Nese intercambio, puido comprobar que as problemáticas que limitan o acceso das mulleres aos postos de liderazgo son globais e que as estratexias e solucións tamén o poden ser. Unha destas mulleres que agora vos presentamos expresou na súa conversa coa activista salvadoreña que o camiño que a levou cara a un posto de responsabilidade na xestión da auga da súa comunidade non foi sinxelo, pero que non se arrepinte de telo feito: “é importante que nós esteamos aquí, para as mulleres de hoxe e para as que veñan detrás”.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Na conversa, tamén estiveron presentes lideresas políticas da localidade, que amosaron a súa unidade na defensa da necesaria incorporación das mulleres aos postos de toma de decisións.

• 

• 

•