Ámbito territorial: Galicia

Data: 2019 e 2020

Persoas beneficiarias: Alumnado Primaria e ESO, candas as ANPAS dos centros educativos

Parcerías: ANPAS A Rúa, O Faro, López Ferreiro e Andaravia

Financiador: Secrearía Xeral de Igualdade da Xunta de Galicia

Orzamentos:

2019: 8.000€

2020: 8.400€

Curtas realizadas nesta ligazón.

Cuñas de radio nesta ligazón.

 Cambiemos as Narrativas 2020

Alumnado dos 3 grupos de 6º do CEIP López Ferreiro de Santiago, dous grupos de 5º e 6º do CEIP A Rúa de Cangas e 5 grupos de 5º e 6º do CEIP Víctor López Seoane da Coruña crearon durante o mes de outubro e novembro unha campaña publicitaria, que con voz propia,  loita contra os estereotipos de xénero desde a infancia.

A ANPA dos 3 centros (A Rúa, O Faro e López Ferreiro), coa colaboración da Asociación Galega de Comunicación para ou Cambio Social (Agareso) e o apoio do centro educativo, organizou unha serie de talleres de educomunicación e xénero nos que o obxectivo final era a creación de produtos publicitarios que rebatan o machismo.

Debido ás restricións derivadas da situación sanitaria do COVID-19, o tres axentes (ANPA, AGARESO e Centros educativos) acordamos adaptar as actividades a unha metodoloxía mixta, que inclúe actividades que se desenvolven nunha contorna dixital á vez que conta coa facilitación da técnica ou do técnico de Agareso vía videoconferencia, apoiado pola titora do grupo desde a aula. Deste xeito, foi posible respectar os grupos burbulla e substituir actividades grupales con materiais compartidos por actividades colaborativas en liña.

Agareso puxo a prol do proxecto un espazo na súa aula virtual e adaptou os contidos e as dinámicas de traballo á contorna virtual; ademais, usamos ferramentas de videoconferencia para conectarnos coa clase, de xeito que a monitora ou o monitor dinamizou as sesións desde o proxector e desde a aula virtual ao mesmo tempo.

Os 10 grupos traballaron con tres ferramentas narrativas e, co apoio de tres persoas especializadas en xénero e comunicación de Agareso, reflexionaron, debateron e deconstruíron os conceptos machistas que se transmiten a través da publicidade, os medios de comunicación, a música, a linguaxe radiofónica ou a ficción audiovisual. Ao mesmo tempo, traballaron no fortalecemento das súas habilidades de aprendizaxe colaborativa e as súas competencias dixitais.

Estas actividades implementáronse a través de talleres de 120 minutos aproximadamente, seguindo un itinerario de 3 talleres para cada grupo sobre contrapublicidade, linguaxe audiovisual e radio.

Os talleres de linguaxe audiovisual e contrapublicidad deron lugar a unha serie de produtos que foron compartidos co centro educativo, mentres as cuñas de radio editadas pola monitora deron lugar a catro anuncios de radio que foron emitidos na Cadena Ser Pontevedra e Santiago durante a semana do 23 de novembro de 2020.

CUÑAS CAMBIEMOS A NARRATIVA 2020

Ademais, levouse a cabo formación específica coas familias sobre os estereotipos de xénero e a alfabetización mediática, e co profesorado de A Rúa sobre metodoloxías de educomunicación e xénero.

Este proceso educativo e creativo rematou con varios resultados relevantes cuxo impacto e beneficios chegan máis aló das aulas:

–              Unha guía didáctica sobre alfabetización mediática e perspectiva de xénero, na que se inclúen todas as actividades, recursos e ligazóns utilizadas durante os talleres co obxectivo de que poidan ser replicados ou adaptadas de forma autónoma por docentes e familias da comunidade educativa.

–              A publicación das actividades desenvolvidas en liña (contrapublicidade e medios), coa finalidade de que poidan ser levadas a cabo por outros grupos de alumnas e alumnos, ben sexan grupos deste centro ou de calquera outro centro educativo que teña interese en implementar estas actividades.

Para acceder a este material didáctico, pódese facer co usuario “anpas2020” e o contrasinal “anpas2020”, na seguinte URL: https://agareso.moodle.school/

–              A nivel de centro, as actividades en liña permitiron obter un rexistro dixital dos seus resultados, como visualización gráfica do proceso de aprendizaxe, cara a compartila co equipo docente e aproveitar os puntos fortes ou traballar máis a fondo os retos ou as dúbidas.

GUÍA DIDÁCTICA CAMBIEMOS As NARRATIVAS 2020

 Cambiemos as Narrativas 2019

 Alumnado de 5º e 6º do CEIP López Ferreiro de Santiago e do CEIP Pedrouzos de Brión crearon durante dous meses unha campaña publicitaria que, con voz propia, loita contra os estereotipos de xénero desde a infancia.

 As ANPAS Andaravia e López Ferreiro, de ambos os centros educativos, coa colaboración da Asociación Galega de Comunicación para o Cambio Social (Agareso) e co financiamento da Secretaría Xeral de Igualdade da Xunta de Galicia, levaron a cabo unha serie de talleres de educomunicación e xénero nos que o obxectivo final era a creación de produtos publicitarios que rebatan o machismo. 

 Dividiuse ao alumnado en tres grupos diferentes en cada centro que co apoio de tres persoas especializadas en xénero e comunicación de Agareso reflexionaron, debateron e deconstruyeron os conceptos machistas que se transmiten a través da publicidade, os medios de comunicación, a música, a linguaxe radiofónica ou a ficción audiovisual. 

Un dos grupos realizou cuñas de radio contra o machismo, que durante a última semana de novembro emitíronse en dúas emisoras de radio de Santiago para que as súas mensaxes transcenderan fóra das aulas. Outro dos grupos creou pezas audiovisuais contra os estereotipos que elas e eles mesmos gravaron, guionizaron e protagonizaron. Todo un reto técnico e conceptual para o alumnado que en dous ou tres sesión foron capaces de realizar sete curtas. Os roles de xénero, os espazos de xogo ou o acoso foron os temas escollidos para crear as súas ficcións. 

 Por último, o terceiro grupo tuneó os anuncios que atoparon en diferentes revistas e xornais e que, o seu criterio, contribuían a cosificar o corpo das mulleres. Armados de lapis, cola e tesouras cambiaron as mensaxes machistas por outras máis reivindicativas e irónicas. Despois, a cartelaría distribuíuse por diferentes espazos do centro educativo.

 Para finalizar o proceso levaron a cabo presentacións dentro dos centros educativos para o propio alumnado participante e para os seus compañeiros e compañeiras.

 Neste tipo de talleres, baseados nas ferramentas de educomunicación, curmá por encima do resultado final o proceso pedagóxico e reflexivo que se xera no alumnado co reto de crear un discurso con perspectiva de xénero e crear produtos comunicativos.

 En total participaron neste proceso preto de 200 nenos e nenas e as nais e pais pertencentes ás Anpas, que ademais de todo o apoio organizativo asistiron a charlas específicas sobre como traballar os estereotipos de xénero cos seus fillos e fillas.